Кыргызстандын табиый балдары Азия жана Жакынкы Чыгыш базарларын багынтууда

‹›

Кыргызстан 2025-жылдын биринчи тогуз айында 237,2 тонна бал экспорттоду, бул өткөн жылдын ушул мезгилине караганда 26,2 тоннага көп. Бул маалыматты Суу ресурстары, айыл чарба жана кайра иштетүү өнөр жайы министрлигине караштуу Ветеринардык жана фитосанитардык коопсуздук мамлекеттик инспекциясы билдирди. 2024-жылы 211,1 тонна бал экспорттолгон.

Быйыл январьдан июнга чейинки мезгилде экспорттун жалпы наркы 54 миллион сомдон ашты, бул болжол менен 620 миң долларды түзөт. Ошол эле учурда, балдын импорту эки эсеге кыскарды: 2024-жылы 45,3 тонна болсо, 2025-жылы 18,5 тонна болду. Бул ички өндүрүштүн өсүшүн жана жергиликтүү продукцияга болгон ишенимдин артканын көрсөтөт.

Кыргыз балын 15тен ашык өлкөгө экспорттоодо. Эң чоң сатып алуучулар:
– Кытай — 106,15 тонна
– Бириккен Араб Эмирликтери — 37,48 тонна
– Өзбекстан — 30,12 тонна
– Кувейт — 15,2 тонна
– Түштүк Корея — 8,23 тонна
– Катар — 7,28 тонна
– Россия — 6,3 тонна
– Япония — 12,88 тонна
– АКШ — 4,12 тонна
– Бахрейн — 3,47 тонна
– Канада — 1 тонна
– Малайзия — 1,2 тонна
– Казахстан — 1,5 тонна
– Албания — 1,07 тонна
– Иордания — 0,5 тонна
– Азербайжан — 0,22 тонна
– Сауд Аравиясы — 0,1 тонна
– Косово — 0,1 тонна
– Австрия — 0,03 тонна

Кыргыз балындагы атаандаштык артыкчылыктарын экспертер белгилешет, анткени Кыргызстан экологиялык жактан таза аймак катары таанылат. Табигый зона жана тоолордун шалбаасы балга өзгөчө даам берүүгө жардам берет. Бул, өз кезегинде, Азия жана Жакынкы Чыгыш рынокторунда табигый продуктыларга болгон суроо-талаптын өсүшүнө алып келет. Экспорттук позицияларды бекемдөө пчеловодствону өнүктүрүүгө жана айылдык өндүрүүчүлөрдүн кирешелерин жогорулатууга шарт түзөт.

Кыргызстанда өндүрүлгөн негизги бал түрлөрү:
– Тоо балы — Нарын, Ысык-Көл, Ош жана Баткен облустарында чогултулат, бай чөп жыты жана жеңил кычкылдылыкка ээ.
– Эспарцет балы — Талас, Чүй жана Жалал-Абад облустарында өндүрүлөт, жумшак, жарык жана карамель даамына ээ.
– Липа балы — Түндүк Кыргызстанда чогултулуп, жыпар жыттуу жана дарылык касиетке ээ.
– Донниковый балы — жеңил, ваниль жыты менен, узак убакытка чейин кристалданбайт.
– Разнотравный (луговой) балы — ар кандай шалбаа чөптөрүнүн жыттарын камтыган универсалдуу продукт.
– Күн карама жана пахта балы — негизинен түштүк сорттору, ички рынок үчүн чоң көлөмдө өндүрүлөт.
– Акация балы (сирек) — дээрлик ачык жана таттуу, диеталык тамактанууда талапка ээ.

Экспортто көбүнчө “Ысык-Көл тоо балы” жана “Кыргызстандык табигый бал” бренди менен аралашкан сорттор жөнөтүлөт, алар регионалдык касиеттерди бириктирет.